Tłumaczenie WordFasta w memoQ

WordFast w wersji dodatku do edytora Word (obecnie wersja Classic) zawsze miał wielu fanów – program był tani, prosty w obsłudze i w pełni zgodny z Tradosem. W zeszłym roku producent wypuścił jednak zupełnie nową wersję – WordFast Pro został napisany od podstaw w języku Java, dzięki czemu można go używać na dowolnym systemie operacyjnym (Windows, Linux, MacOS). Program pracuje w typowym dla wszystkich nowszych programów układzie tabelkowym i jest dość… swoisty. Ma swoich zwolenników, niestety mnie zdecydowanie się nie podoba (zwłaszcza koszmarnie niewygodny sposób pracy ze znacznikami). Na szczęście plików .txml wcale nie musimy tłumaczyć w WordFaście. Można do tego użyć memoQ. Poniżej przedstawiam całą procedurę krok po kroku.

Ostatnio tak się złożyło, że otrzymałem sporo zleceń na tłumaczenia w WordFaście Pro. Pierwsze z nich zrobiłem używając wersji demo programu i bardzo nie spodobał mi się sposób pracy, kiedy więc przyszły kolejne, poszukałem sposobu na pracę w znacznie wygodniejszym programie, jakim jest memoQ. Okazało się, że wcale nie jest to takie trudne.

Czego potrzebujemy:

• WordFast Pro wersja demo (nie jest konieczny, ale zalecany)
• Excel
• memoQ
• Word (opcjonalnie)

Samą procedurę należy rozbić na dwie części: przygotowanie pliku i pamięci (TM).

Zacznijmy od przygotowania pliku. Jeśli nie mamy WordFasta, należy ściągnąć wersję trial stąd i zainstalować.

1. Otwieramy plik do tłumaczenia (.txml) w programie WordFast.


Okno programu WordFast Pro. W celu skopiowania tekstu z segmentów źródłowych do docelowych należy użyć kombinacji kalwiszy Ctrl-Alt-Ins.

2. Używając kombinacji klawiszy Ctrl-Alt-Ins kopiujemy zawartość wszystkich segmentów źródłowych do segmentów docelowych.
3. Zapisujemy plik, zamykamy program WordFast (ew. powtarzamy dla wymaganej liczby plików).
   Jeśli z jakiegoś powodu nie chcemy lub nie możemy użyć wersji demo programu WordFast, możliwe jest skorzystanie z procedury z użyciem funkcji znajdź i zamień, opisanej tutaj (po angielsku).
4. Ściągamy ten plik filtra i zapisujemy go na dysku.
5. Uruchamiamy program memoQ.
6. Z menu Tools wybieramy polecenie Resource console, następnie Filter configurations z paska po lewej i polecenie Import new. Wskazujemy plik pobrany w kroku 4.
7. Tworzymy nowy projekt, na etapie dodawania plików wybieramy Add document as. Konieczne będzie przełączenie filtra typów plików u dołu okna z All supported files na All files (*.*). Wskazujemy plik(i) txml zapisane w kroku 3.
8. W oknie Document import settings klikamy żółtą ikonkę z folderem (Load filter configuration) i wybieramy filtr WordFast zaimportowany w kroku 6.
   Filtr ukrywa oryginalne segmenty źródłowe (<source>) i wyświetla do edycji segmenty docelowe (<target>), oraz definiuje znaczniki (tagi) WordFasta. Prezentuje to ilustracja poniżej. 
   

   Dokument txml po zaimporotwaniu do memoQ. Segmenty źródłowe (<source>), widoczne w podglądzie na dole okna są ukryte, tłumaczymy wyłącznie segmenty <target>.

   Praktyczna wskazówka – znaczniki, wyświetlane w WordFaście w postaci kolejnych numerów w nawiasach klamrowych – {1} – przez program memoQ traktowane są jako znaczniki tzw. „inline”. Domyślnie wstawia się je za pomocą klawisza F9, sugerowałbym jednak zmienić to ustawienie na coś wygodniejszego, np. tradosowe Ctrl-Alt-Strzałka w dół. Modyfikacji skrótów klawiszowych dokonuje się przez Tools > Resource console > Keyboard shortcuts > Clone (dla Default) > Edit.

9. Po zakończeniu tłumaczenia zapisujemy gotowy plik korzystając z polecenia Export. Miłą cechą memoQ jest funkcja kontroli jakości, która nie pozwoli nam na wyeksportowanie plików w przypadku niezgodności znaczników (ale też pokaże segmenty, w których występują niezgodności).
10. Dla spokoju ducha można jeszcze sprawdzić wygląd tłumaczenia w programie WordFast.

Gotowe tłumaczenie w programie WordFast. Widoczne oznaczenia procentowego podobieństwa podstawień z pamięci.

Procedura może wydawać się złożona, zwłaszcza za pierwszym razem, ale gdy mamy już skonfigurowany program, przygotowanie i wczytanie plików nie zajmuje wiele więcej czasu, niż w przypadku dowolnego innego formatu.

Sytuacja komplikuje się nieco, gdy oprócz pliku .txml dostajemy od klienta pamięć, która w przypadku WordFasta ma postać pliku .txt strukturze kolumn rozdzielanych tabulatorami. Żeby móc z niej skorzystać w memoQ musimy ją sobie odpowiednio przygotować, usuwając niepotrzebne informacje oraz znaczniki.

1. Otworzyć plik TM w programie Word (opcjonalnie).
   Znaczniki w pamięci WF zapisywane są w postaci &tA;, &tB;, &tC; itd. Korzystając z Worda możemy je usunąć hurtem, wszystkie na raz. W tym celu otwieramy okno Znajdowanie i zamienianie (Ctrl-H), klikamy przycisk Więcej >> i zaznaczamy pole wyboru Użyj symboli wieloznacznych. Następnie w polu Znajdź wpisujemy formułę &t[A-Z];. Pole Zastąp zostawiamy puste. Klikamy Zamień wszystko.  Następnie odznaczamy opcję Użyj symboli wieloznacznych i zastępujemy ciąg &’A9; symbolem ©, oraz ciąg &’AE; symbolem ® (oczywiście, jeśli występują w TM). Zapisujemy plik z powrotem jako plik tekstowy, wybierając kodowanie UTF-8.
2. Uruchamiamy program Excel, importujemy plik TM wybierając menu Dane > Dane zewnętrzne > Z tekstu. Jako separator kolumn wybieramy Tabulator, koniecznie zaznaczamy import pierwszego wiersza.
   

   Położenie polecenia umożliwiającego poprawny import pliku tekstowego.

3. Usuwamy wszystkie kolumny oprócz tych z tekstem źródłowym i tłumaczeniem. W przykładzie ponżej usuwamy kolumny A, B, C, D, F, H i I, zostawiając tylko E i G. Alternatywnie można zachować kolumnę B, zawierającą ID autora tłumaczenia.
   

   Pamięć WordFasta poprawnie zaimportowana do Excela.

4. W pierwszych wierszach kolumn z tekstem źródłowym i tłumaczeniem wpisujemy identyfikatory języków. W razie potrzeby dodajemy kolumny z dodatkowymi informacjami, np. autorem tłumaczenia, domeną, klientem itp.
   

   Plik z usuniętymi zbędnymi kolumnami, wprowadzonymi nagłówkami kolumn i uzupełniony o kolumnę z autorem tłumaczeń w TM (w tym wypadku - nazwą biura).

5. Jeśli pominęliśmy krok 1, należy usunąć znaczniki – niestety w Excelu trzeba usuwać je „pojedynczo”, tj. wpisując do wyszukiwania kolejno wszystkie możliwe kombinacje liter (patrz krok 1). Zapisujemy plik przez naciśnięcie okrągłego przycisku office > Zapisz jako > Inne formaty > Tekst Unicode. Zamykamy program Excel.
6. W memoQ wybieramy istniejącą pamięć lub tworzymy nową.  Następnie wybieramy polecenie Import from TMX/CSV. Wybieramy plik zapisany w kroku 5.
7. W oknie Translation memory CSV import settings wybieramy odpowiednie ustawienia:
   • File encoding – UTF-8
   • Delimiter – Tab
   • First row is header

   Przypisujemy właściwe pola do Import as source segment (w tym przypadku  EN-US) i Import as target segment (w tym przypadku PL). Jeśli mamy dodatkowe pola do zaimportowania, zaznaczamy je i wybieramy odpowiednią opcję w polu Import as other field.

   

   Ustawienia importu pliku CSV do pamięci tłumaczeń w memoQ.

8. Gotowe.

Jeśli w TM znajduje się dużo segmentów ze znacznikami, w memoQ uzyskamy kilka procent niższy poziom dopasowania niż w WordFaście, ale i tak zyskamy pracując w wygodniejszym środowisku, bez konieczności kupowania kolejnego programu CAT.

Warto wiedzieć, że podobnej procedury można użyć do tłumaczenia plików txml w programie Trados Studio – tam również można zdefiniować filtr importu plików xml.