Nov 11

Karta charakterystyki substancji (MSDS): glosariusz

Karta charakterystyki substancji, czasem nazywana kartą charakterystki substancji niebezpiecznej, po angielsku Material Safety Data Sheet (MSDS), to, cytując wikipedię: ädokument zawierający opis zagrożeń, które może spowodować określona substancja lub mieszanina chemiczna, a także podstawowe dane fizyko-chemiczne na jej temat. Jej podstawowym celem jest informowanie o potencjalnych zagrożeniach związanych z daną substancją (mieszaniną), metodach ich zapobiegania i procedurach jakie należy wykonać w razie wystąpienia skażenia opisywaną substancją (mieszaniną).”

Formę dokumentu i jego treść regulują dyrektywy WE (w szczególności rozporządzenie WE 1907/2006: pełne teksty we wszystkich oficjalnych językach UE dostępne tutaj), i stosuje się w nich bardzo ustandaryzowany język. Tłumaczenie tych dokumentów wymaga znajomości nomenklatury chemicznej i oficjalnej terminologii UE. Tłumaczenia, w których stosuje się terminologię inną niż oficjalna są z definicji błędne. Kropka. Nawet jeśli na tzw. „zdrowy rozsądek” terminy są prawidłowe. „Leak” to zawsze musi być „wyciek”, a nie „wylanie”, „rozlanie” czy jakiekolwiek inne synonimy. „Keep out of the reach of children” tłumaczy się jako „Chronić przed dziećmi” — choć nasuwają się inne tłumaczenia, które wydają się całkiem rozsądne, ich użycie świadczy po prostu o nieznajomości oficjalnej, zatwierdzonej terminologii.

Miałem dzisiaj wątpliwą przyjemność robić redakcję tłumaczenia kilku MSDSów, których tłumacz nie do końca znał właściwą terminologię (w dodatku był niestaranny, ale to inna historia) – niektóre zwroty były tłumaczone poprawnie, inne wyraźnie „z głowy”. A przecież – znowu – zwroty te zostały ustandaryzowane dokumentem Komisji Europejskiej, konkretnie dyrektywą 2006/102/EC z 2006 r., zawierającą nomenklaturę stosowaną w dokumentach MSDS we wszystkich językach UE. Pełny tekst dokumentu dostępny tutaj.

Ponieważ dokument ten jest mało wygodny w użyciu, jakiś czas temu na swoje potrzeby przygotowałem angielsko-polski glosariusz tej terminologii, a po dzisiejszej redakcji uznałem, że może dobrym pomysłem będzie upublicznienie go z pożytkiem dla wszystkich tłumaczy zajmujących się tłumaczeniem kart charakterystyki. Glosariusz można pobrać stąd. Ma formę pliku CSV, który można z łatwością zaimportować do wszytkich programów CAT obsługujących glosariusze bądź bazy terminologii.

Drobne ostrzeżenie – autorzy tekstów nie zawsze bardzo precyzyjnie trzymają się wzorcowych sformuowań, np. choć w dokumencie stosowana jest pisownia „well-ventilated”, czasami spotyka się „well ventilated” – warto zwrócić na to uwagę.

Edit:

Glosariusz poszerzony o zwroty wskazujące rodzaj zagrożenia i terminy zdefiniowane w rozporządzeniu PE w sprawie klasyfikacji, oznakowania i pakowania substancji i mieszanin, nr 1272/2008.

Leave a Reply to Joanna Cancel reply

Your email address will not be published.